Bijzondere editie duurzaamheidsprijs 2023

Op een stralende vrijdagmiddag, 2 juni, verzamelden tientallen belangstellende zich op het erf van Boer Hans voor een bijzondere gebeurtenis: de uitreiking van de duurzaamheidsprijs 2023 van de gemeente Montfoort. Met oprechte trots en waardering werden inwoners erkend die zich op buitengewone wijze hebben ingezet voor duurzaamheid. Deze prijs, in het leven geroepen door de gemeente, dient als een krachtig symbool van erkenning voor hun inspanningen. Achter de schermen werkte een deskundige jury onder leiding van wethouder duurzaamheid, Wim Van Wikselaar, aan de moeilijke opdracht om uit de vele inspirerende initiatieven de meest uitzonderlijke en impactvolle te selecteren. Het was een uitdagende taak, gezien de indrukwekkende bijdragen van de genomineerden. De jury stond voor een bijzondere beslissing en besloot om dit jaar niet één, maar twee eerste prijzen uit te reiken. Op die manier wilden zij recht doen aan de bijzondere verdiensten van beide prijswinnaars. Voor alle genomineerden was deze uitreiking een moment van trots, maar vooral voor de prijswinnaars was het een onvergetelijke blijk van erkenning voor hun toewijding aan een duurzamere toekomst.

Eén van de prijswinnaars was Boerderij Koos en Marina van der Wind, een melkveehouderij die niet alleen zorgde voor hun eigen koeien, maar ook voor het welzijn van al het leven op hun land. Ze hadden 70 melkkoeien en 20 stuks jongvee, maar hun zorg ging verder dan alleen de dieren. Ze hadden maar liefst 100 knotwilgen op hun land staan, wat een prachtig gezicht was. Bovendien creëerden ze een natte plas-dras voor weidevogels en zorgden ze het hele jaar door voor beschutting en voedsel voor de vogels. Ze beheerden de slootkanten op ecologische wijze en experimenteerden met kruidenrijk grasland. Hun inspanningen waren een voorbeeld van hoe landbouw en natuur hand in hand kunnen gaan.

Een andere prijswinnaar was Bloemenweidemelk, het bedrijf van Ramona van Schalkwijk. Ramona, die opgroeide op een boerderij in Montfoort, had haar melkveehouderij omgevormd tot een agro-ecologisch bedrijf. Ze wilde niet alleen laten zien wat ze deed als boer, maar ook anderen leren over duurzame landbouw en de verbinding tussen voedselproductie en de omgeving. Haar zelfbedieningswinkel, waar ze melk, zuivel, vlees, noten en kruiden verkocht, was een succes. Door rechtstreeks aan consumenten te verkopen, kon ze een betere opbrengst genereren en investeren in verdere ontwikkeling van haar bedrijf. Ramona was een inspiratiebron voor velen die geloofden in een duurzamere voedselproductie.
 

Naast de prijswinnaars waren er nog andere genomineerden die stuk voor stuk indrukwekkende inspanningen hadden geleverd. Bomenwacht Nederland, een boomtechnisch adviesbureau, hielp gemeenten en organisaties bij het verbeteren en onderhouden van bomen. Ze werkten aan het behoud van groene leefomgevingen, het behouden van het landschap en het versterken van de biodiversiteit. Hun groene visie maakte hen een waardevolle partner voor gemeenten in de regio.

De Werkgroep Behoud Lopikerwaard vierde haar 40-jarig jubileum en was nog steeds actief in de gemeenten IJsselstein, Lopik, Oudewater, Schoonhoven en Montfoort. Ze deelden kennis, organiseerden bijeenkomsten en zetten zich in voor natuurbehoud en -educatie. Ze waren betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe ruimtelijke plannen en zorgden ervoor dat deze plannen het eigen karakter van de Lopikerwaard respecteerden op het gebied van natuur, landschap en cultuurhistorie.
Natuurlijk! Naast de prijswinnaars waren er nog andere genomineerden die ook een indrukwekkende bijdrage hadden geleverd aan duurzaamheid in de gemeente Montfoort.

Geveltuintjes Timotheushof
Een van de genomineerden was het initiatief voor geveltuintjes in Timotheushof, Linschoten. Nadat de bewoners gezamenlijk zonnepanelen hadden laten plaatsen, besloten ze de volgende stap te zetten en hun voortuintjes te vergroenen. Langs de gezamenlijke parkeerplaats en stoep bij de woningen was weinig groen te bekennen. Arianne van Nostrum, de initiatiefneemster, plaatste briefjes in de brievenbussen van alle bewoners met verschillende groene mogelijkheden, waaronder heggen, leilindes en geveltuintjes. Hierop reageerden 8 van de 13 bewoners enthousiast en deden ze mee aan het initiatief.

Het Beloken Land
Een andere genomineerde was Het Beloken Land, gelegen naast het natuurgebied Willeskop. De familie Verkaik besteedde veel aandacht aan de omgeving van hun boerderij en creëerde een prachtige plek die veel te bieden heeft. Bezoekers kunnen genieten van een kooikermuseum, een rijtuigenmuseum en een museum met oude gereedschappen. Het Beloken Land staat ook bekend om zijn authentieke eendenkooi en het weidevogelbeheer, waarbij een kijkhut vanaf de Bloklandkade een mooi uitzicht biedt. Elk jaar wordt er een plasdras gecreëerd door een kruidenrijk weiland onder water te zetten, wat ruimte en rust biedt aan broedende grutto's, kieviten, scholeksters en tureluurs. Dit gebied, ook wel bekend als de "Weidevogel Wellness", is een belangrijke broedplaats voor ongeveer 50 paren weidevogels, waaronder enkele zeldzame soorten.

Voedselbos - Ben en Mia van Jaarsveld
Ben en Mia van Jaarsveld werden genomineerd voor hun prachtige zelf aangelegde voedselbos, gelegen op een perceel aan de IJssel. Voorheen was op deze hectare een perenboomgaard te vinden, maar vanwege regelgeving, schaalvergroting en strenge eisen voor perfectie, voelden ze de behoefte om iets anders te doen. Ze deden uitgebreid onderzoek naar een vorm van landbouw waarbij verschillende soorten elkaar ondersteunen, zonder het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Het voedselbos diende niet voor commerciële productie, maar als een rustgevende plek waar ook hun kleinkinderen konden leren over het voedselsysteem en de natuur. Volgens de principes van ecologisch tuinieren hebben Ben en Mia stap voor stap een tuin met een enorme diversiteit aan soorten gecreëerd. Notenbomen, fruitbomen, bessenstruiken, wilgentunnels, bloemen en kruidenrijk grasland wisselen elkaar af en versterken elkaar. Er is zelfs een blotevoetenpad aangelegd met materialen uit de omgeving en er zijn speel- en rustplekken voor de hele familie.

Proeftuin van Linschoten
De volgende genomineerde was de Proeftuin van Linschoten, een initiatief dat ontstond tijdens de Covid-pandemie. Natascha besloot een deel van de perenboomgaard bij haar huis om te vormen tot een ecologische tuinderij voor groenten. Het besef dat de wereld tot stilstand kwam en de positieve effecten op het milieu waren de drijfveren achter dit project. Met hulp van veel vrijwilligers groeide de tuinderij uit tot een bron van groente en fruit voor wel 80 personen in de regio. Er wordt veel aandacht besteed aan ecologie en de samenhang met de omgeving. Nieuwe stroken met verhoogde moestuinbedden worden geleidelijk aangelegd, waarbij voortdurend wordt gekeken naar het behoud van balans, de ecologie van de grond en de interactie tussen verschillende groentesoorten. Er worden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt, maar er wordt gekeken naar het effect van vogels en het gebruik van planten om insecten aan te trekken of af te weren.

Betrokkenheid
Deze prijsuitreiking weerspiegelt de inspiratie en betrokkenheid van de gemeenschap van Montfoort bij duurzaamheid. Samen zetten zij stappen naar een duurzamere en veerkrachtigere wereld, waarin zorg voor het milieu en toekomstige generaties centraal staan.